Muayene Kalibrasyon işlemi Sanayi Bakanlığınca 5 yılda bir olmak üzere ısı sayaçları için zorunlu hale getirilmiştir. Muayene kalibrasyon işlemleri EN-1434-5:2014 standartlarında belirtilen adımlardan oluşmaktadır. Isı sayaçları için üretim yılı 1.yıl kabul edilerek muayene süreleri takip edilmektedir. Isı sayacına ait üretim yılının son iki hanesi cihaz üzerinde aşağıdaki gibi işaretlenmektedir.

Muayene kalibrasyon işlemi uygulanacak olan ısı sayaçlarının mühür ve damgalarının bozulmamış olması gereklidir, cihaza müdahale edilmesi durumunda muayene işlemi uygulanmaktadır. Isı sayacının damga süresi dolmuş olması durumunda ısı sayacı cezalı duruma düşmektedir ve muayene işlemi uygulanamaz.

Isı sayaçlarına uygulanan muayene işlemleri sırasında cihaza ait akış ölçümü, sıcaklık ölçümü ve hesaplama sonuçları ısı sayacına ait doğruluk sınıfına göre sonuçlar değerlendirilir.

Değerlendirmeler sonucunda ısı sayacı izin verilebilir en yüksek hata sınırları(MİH) sınırları içerisinde ölçüm yapıyor ise damgalanır, hata sınırların dışında ise ısı sayacı için uygunsuzluk raporu düzenlenir.

Uygunsuz olan ısı sayaçları, mümkün ise tamir ve ayara tabii tutulabilir, tamir ve ayar işlemi uygulanamayan ısı sayaçlarının değişimi yapılması gerekmektedir.

Isı sayacı muayenesi sırasında etalon (test düzeneği) ile kıyaslama yapılır. Test düzeneğinin 3 farklı koşul altında ölçümlediği ısı enerjisi değeri ile hesaplanarak ısı sayacı tarafından hesaplanan ısı enerjisi ile kıyaslanarak ısı sayacının yapmış olduğu hata değeri % cinsinden bulunur. Bu değer izin verilebilir en yüksek hata değerini aşmamalıdır.

ISI SAYAÇLARI MUAYENESİ NEDİR?

2018 Temmuz ayında çıkan yönetmelik ile Isı Sayaçları (Kalorimetre) da Elektrik, Doğalgaz ve Su sayaçları için uygulanan mevzuata dâhil edilmiş ve onlar gibi 5 yılda bir periyodik olarak muayene edilmesi zorunlu hale getirmiştir.

HANGİ TARİHLER ARASINDA YAPILIR?

Sayaçların periyodik muayene süresi 5 yıldır. Bu süre tarih olarak değil yıl olarak izlenir. Periyodik muayene süresinin hesaplanmasında, damgalandığı yıl esas alınır ve yıl içerisinde hangi tarihte damgalanmış olursa olsun damgalandığı yıl birinci yıl olarak sayılır. Periyodik muayene için, periyodik muayene süresinin dolduğu yılı takip eden yılın Ocak ayının başından Şubat ayının son günü mesai bitimine kadar servislere müracaat edilir.

ISI SAYACININ ÜRETİM TARİHİ NASIL ÖĞRENİLİR?

Isı sayaçlarının üzerinde aşağıdaki gibi bir işaret bulunur. Bu işaretin üzerindeki sayı, ısı sayacının üretim yılını ifade eder.

M15 2015 yılında üretilmiş bir sayaçtır.

MUAYENE KİM TARAFINDAN NEREDE YAPTIRILIR?

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından başvurusu onaylanmış ve yetki verilmiş servisler muayeneleri gerçekleştirmektedirler.

MUAYENESİ YAPILACAK SAYAÇTA NELERE DİKKAT EDİLİR?

Periyodik muayenesi yapılacak sayacın öncelikle ilgili teknik düzenlemesine uygun olarak piyasaya arz edilip edilmediği kontrol edilir. Bunun için sayacın;

a)Tip onay belgesinin olup olmadığı

b)Etiket bilgilerinin ve işaretlerinin uygun olup olmadığı

c)Üzerinde bulunan damgaların uygun olup olmadığı

d)Damgasına ve/veya sayaca müdahale edilip edilmediği kontrol edilir

Belirtilen şartlar tutuluyorsa, sayaç servis tarafından muayeneye tabi tutulur. MİH (Maksimum izin verilebilir hata payı) içinde çalışanlar damgalanır, çalışmayanlar ise tamir ve ayarı yapılmak üzere ayırılır.

MUAYENE YAPILMADIĞI TAKDİRDE

Kullanıcılar veya diğer kimseler tarafından ısı sayaçlarının şikâyet üzerine kontrol edilmesi de mümkündür. O nedenle muayenesi yaptırılmayan sayaçlar nedeniyle şikâyet durumunda sorumlular idari cezalarla karşı karşıya kalabileceği gibi kat malikleri ile de problemler yaşayabilirler.

MUAYENE ÜCRETİ NEDİR?

2023 yılı ısı sayacı kalorimetre muayene ücreti için aşağıdaki ücret tarifesi uygulanmaktadır.

• Nominal çapı DN40 kadar olan sayaçlar (DN40 dahil)  = 227,00 TL + KDV
• Nominal çapı DN40 dan büyük olan sayaçlar  = 305,00 TL + KDV

Yukarıda belirtilen ücretler sadece muayene ücreti içindir. Mevcut sayacın demontaj ve montajı, nakliyesi, otomasyon bağlantısı vb. gibi hizmet bedelleri dahil değildir. Bu beller uygulama yapılacak yere göre keşif sonrasında ayrıca ücretlendirilecek tir. Kalibrasyon, Pil değişimi ve Tamir ücretleri de ayrıca hesaplanacaktır.

Periyodik muayene için alınacak muayene ve damgalama ücreti kullanıcıya aittir.

CEZASI VAR MIDIR?

3516 sayılı ölçü ve ayar kanunu madde 15c bendine göre, Damgası kopmuş, bozulmuş, damga süresi dolmuş ölçü aletini kullanan kişiye, 2.598 TL idari para cezası verilir. (Her yıl maliye bakanlığı yeniden değerleme oranına göre artış gösterir) Ayrıca ölçü aletlerine el konularak mülkiyet kamuya geçirilir.

Ölçüler ve Ayar Kanunu (3516)nun 15. Maddesi uyarınca damgası (muayene sonunda uygun olduğu anlaşılan ölçü ve ölçü aletlerinin üzerine konulan umumi ayar işareti) kopmuş, bozulmuş, damga süresi geçmiş ölçü aletini kullanan kişiye, ölçü aletinin türüne ve kullanıldığı işin niteliğine göre 500 TL ile 10.000 TL arası kadar idarî para cezası verilebilir.

Ayarı doğru olmayan ölçü aletlerini kullanan kişiye, ölçü aletinin türüne ve kullanıldığı işin niteliğine göre 200 TL’den, 2.000 TL’ye kadar idarî para cezası verilir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını müracaat etmemiş ve sayaç muayenesi için yetkili bulunmadığı halde, bu kanun kapsamına giren ölçü aletlerinin muayenelerini veya tamir ve ayarını yapan kişi veya kuruma, 2.000 TL’den 10.000 TL’ye kadar idarî para cezası verilir. Cezaların tamamı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İl Müdürlükleri tarafından uygulanır